Köpek Uyuzunda Semptomlar;
Köpekte üç tip uyuz etkeni bulunmaktadır. Hastalığın seyri ve semptomları sarcoptes, demodex ve otodectes uyuzu için ayrıdır;
Sarcoptes uyuzu ilerleyici, kendiliğinden düzelmeyen, kaşıntı ve hayvanın kendine zarar vermesi ile karakterizedir. Uyuz mikrobu ile enfekte olan hayvanda etkenin çoğaldığı dönemde semptom görülmez. Bu dönem daha önce uyuz olmamış hayvanda 3-6 hafta sürebilirken, ikinci defa uyuz geçiren hayvanda çok daha kısa sürer. Sarcoptes uyuzu genellikle öncelikle baş bölgesinden başlar sonra vücuda yayılır. Genelde uyuzun ilk belirtilerini kulak kepçesinde, dirsekte ve patilerde oluşan sivilceler, yaralar, gri-sarı kabuklar ve kaşıntı görülmesidir. Uyuz geçiren hastalarda vücut bölgelerinde önce kızarıklık ve küçük kabartılar görülür. Daha sonra deride pullanma ve kabuklanma oluşur. Kıllar dökülür, şiddetli bir kaşıntı vardır ve kaşıntı hiçbir zaman azalmayabilir. Kaşıntı büyük oranda, uyuzun salgılarına karşı deride oluşan alerjiik reaksiyon nedeniyle oluşur. Semptomlar aşırı kaşıntı sonrasında görülmeye başlar. Kaşıntı lezyonlar şekillenmeden yaklaşık bir hafta önceden başlayabilir. Hastalık bütün vücuda yayıldığında genelde özellikle karın altı daha çok etkilenir. Uyuzun meydana getirdiği sivilceler, yaralar fena kokuludur. Ayrıca hayvanlar kaşınmak için vücutlarını oraya buraya sürter, sonuç olarak deride yaralar açılır ve bu yaralar mikrop kapabilir. Kronik (uzun seyirli) olgularda deride kıvrılmalar ve çatlamalar meydana gelir, kilo kaybı görülebilir ve lenfler büyüyebilir.
Köpekte normal derisinde zaten bulunabilen demodex uyuzu hastalık oluşturmazken, deride demodex uyuzunun sayısının artmasından kaynaklanan sebepler hastalık tablosunu oluşturur. Genelde uyuzun meydana getirdiği hastalık bağışıklığın düşmesi ile ortaya çıkar. Bağışıklığın düşmesinin sebepleri; genetik kaynaklı, bağışıklık sistemi baskılayan ilaç kullanımı, kötü bakım – besleme, kaşektik (aşırı zayıf) olması, virüs hastalıkları, bazı tümörler, aşırı alkali sabun veya şampuanlarla yıkama, hormon dengesizlikleridir. Hastalık önce belirli bir bölgede başlar, sonra hastanın bağışıklık durumuna göre düzelir ya da vücuda yayılır. Uyuzun iki tip formu vardır; lokalize ve generalize form. Lokalize form gençlerde (3-11 ay) daha sık görülür. Lokalize form genelde en çok yüzde, gözler etrafında, ön ayak patilerinde küçük alanlar şeklinde oluşmaya başlar. Bu alanlarda sırasıyla hafif kıl dökülmesi, kızarma ve deride hafif kalınlaşma şeklindedir, genelde kaşınmazlar. Yaralar kepeklenme, kıl incelmesi, tüy dökülmesi veya tüy dökülmesi yanında kızarık alanlardan oluşur. Lokalize form vakalarının %90’ı kendinden iyileşir. Hayvanlar lokalize formu atlatamaz ise bu alanlar artar, birleşir, büyür ve sonunda generalize form meydana gelir. Bu formda daha ileri derecede kepeklenme, deri yaraları,kabuklar ve ülserlerle birlikte yaygın tüy dökülmesi gelişir. Derinin üst ölü tabakasında pul pul dökülmeler (kepeklenme) gözlenir. Kıllar seyrilebilir, karışabilir, büyük oranda dökülebilir. Demodex uyuzuna bağlı oluşan kıl folikülü yangısından dolayı ellerinizi deride gezdirirken bazen hayvanın deri yapısına göre pütürtüleri hissedebilirsiniz. Kaşıntı bazen kıl folikülü yangısına bağlı olarak ve genelde ülserli yaraları olan hayvanlarda görülür. Bu olaya bakterilerde dahil olursa püstüllü form(içi irin dolu kabarcıklar olur bunlar açılır içerik deri üzerine sızar, kötü kokar) gelişir. Bu bakteriler aynı zamanda ülserasyonu hızlandırırlar. Lenflerin büyümesi belirgindir. Uyuz etkeni patilerde de cilt yaralarına sebep olabilir ve bu parmaklar arasında meydana gelen akıntılı yaralara belirgin kistler eşlik eder ve ayaklar şişer. Hastalık ile birlikte bu durumun görülmesi hastalık tablosunun kötü olduğunu gösterir.
Kedide demodex uyuzu daha çok başta özellikle göz kapaklarında, göz çevresinde ve kulak kanallarında görülür. Çok nadir pullu, kepekli bir deri yangısına neden olabilir.
Otodectes (kulak uyuzu), kedi ve köpeklerin dış kulak yolunda koyu kahverengi yumuşak bir kulak kirinin oluşmasına yol açar. Bu kulak kirinin görüntüsü aynen kahve telvesini andırmaktadır, bu klinik görüntü hastalığın teşhisinde anahtar bir görüntüdür. Daha kronik vakalarda bu kulak kiri sertleşir. Bakteriler olaya dahil olursa irinli kulak enfeksiyonu gelişir. En önemli belirti hayvanın başını sallaması, kulağı aşağı doğru sarkıtmasıdır. Hasta kaşıntıdan dolayı kulağını yaralayabilir.
